Šta je prostata?
Muška žlezda prostata smeštena je u karličnom predelu, odmah ispod bešike i oko početnog dela mokraćne cevi. Ona proizvodi specifičnu tečnost koja omogućava pokretljivost i vitalnost spermatozoida.
Šta je sarkom prostate?
Sarkom prostate je retka vrsta malignog tumora koja se razvija iz mekotkivnih struktura prostate, kao što su mišići ili vezivno tkivo. Obično nastaje kada ćelije prostate počnu nekontrolisano da se dele i rastu, formirajući abnormalnu masu u ovoj žlezdi smeštenoj ispod bešike.
Koji su tipovi sarkoma prostate?
Sarkomi prostate dele se na nekoliko vrsta, od kojih su najčešći leiomiosarkom i rabdomiosarkom. Pored njih, postoje i ređi oblici kao što su fibrosarkom, liposarkom i angiosarkom, svaki sa specifičnim poreklom i karakteristikama.
Simptomi sarkoma prostate
Simptomi sarkoma prostate klasifikuju se na sledeći način:
- Problemi sa mokraćom: Česti su otežano mokrenje, slab mlaz, učestala potreba za mokrenjem tokom noći i bol pri pražnjenju bešike. Prisustvo krvi u urinu takođe može biti znak ove bolesti.
- Lokalizovani bol: Tumor izaziva bol u karlici, preponama ili donjem delu leđa. U težim slučajevima, bol može postati difuzan i proširiti se na druge regije tela.
- Sistemski znaci: Simptomi poput gubitka apetita, umora i značajnog smanjenja telesne mase često se javljaju u uznapredovalim stadijumima, kao posledica širenja bolesti.
Koji su uzroci sarkoma prostate?
Iako precizni uzroci sarkoma prostate nisu poznati, stručnjaci navode sledeće moguće faktore:
- Genetske predispozicije: Promene u ključnim genima često se javljaju kod pacijenata sa ovom vrstom tumora.
- Uticaj toksina: Kontakt sa kancerogenim materijama može oštetiti ćelije prostate.
- Starenje: Veća učestalost mutacija s godinama povećava rizik od maligniteta.
- Hormonske disbalanse: Poremećaji u radu hormona mogu doprineti nastanku tumora u prostati.
Dijagnostikovanje sarkoma prostate
Dijagnostikovanje sarkoma prostate zahteva timski pristup i korišćenje više dijagnostičkih metoda. Neke od njih su:
Laboratorijske analize
Laboratorijski nalazi, uključujući krvne testove i tumorske markere, dopunjuju radiološke nalaze i pomažu u proceni opšteg stanja pacijenta.
Kompjuterska tomografija – CT skener
CT skener koristi se za rano otkrivanje tumora, njegovu lokalizaciju i procenu eventualnog širenja na druge organe.
Magnetna rezonanca – MR
Magnetna rezonanca je ključna za detaljno mapiranje tumora, omogućavajući diferencijaciju između zdravog i obolelog tkiva.
Multislajsni skeneri – MTSC
Multislajsni uređaji omogućavaju brzo snimanje uz minimalno zračenje, pružajući jasnu sliku prostorne distribucije tumora.
Biopsija prostate
Biopsija je nezamenjiva za potvrdu prisustva malignog procesa i precizno određivanje tipa tumora.
Lečenje sarkoma prostate
Retkost sarkoma prostate čini njegovo lečenje izazovnim, ali moderna medicina nudi brojne opcije. Nakon postavljanja tačne dijagnoze putem biopsije i slikovnih metoda, pristupa se planiranju terapije.
Kod većine pacijenata, radikalna prostatektomija je osnovni korak, dok se kod uznapredovalih slučajeva često koriste hemioterapija i radioterapija.
Cilj je smanjiti tumor i sprečiti širenje bolesti na druge organe. Pored standardnih terapija, istražuju se i inovativne metode poput genske terapije i imunoterapije.
Individualizovani pristup, koji uzima u obzir opšte zdravstveno stanje pacijenta, od ključne je važnosti za postizanje najboljih rezultata.
Praćenje nakon lečenja
Redovni pregledi i kontrolni snimci su neophodni za rano otkrivanje eventualnog povratka bolesti.
Pacijenti se obično prate pomoću magnetne rezonance (MR), PET skenera i laboratorijskih analiza.
Lečenje sarkoma prostate je kompleksno i zahteva individualan pristup, a u nekim slučajevima uključuje i klinička ispitivanja kako bi se isprobale nove terapije. Multidisciplinarni tim lekara, uključujući onkologa, hirurga i radioterapeuta, obično zajednički planira optimalan tretman.
