Funkcija creva
Creva su deo gastrointestinalnog trakta. Funkcija creva je apsorpcija hranljivih materija i vitamina. Zajedno,tanko i debelo crevo se protežu od kraja želuca do kraja anusa. Tanko crevo apsorbuje hranljive materije i šalje ih u krvotok. Debelo crevo apsorbuje vodu,so i drugi otpadni sadržaj iz digestivnog trakta, pretvarajući ga u stolicu, koja prelazi u rektum i izlučuje se iz organizma.
Ileus-šta predstavlja?
Ileus je stanje koje nastaje kada se peristaltika,odnosno prirodno kretanje creva koje pomera crevni sadržaj, usporava ili zaustavlja.
Kada hrana prestane da se kreće, može da se nagomila do tačke da blokira creva, poput zapušenih cevi. To može dovesti do ozbiljnih komplikacija, čak i životno ugrožavajućih. Ileus zahteva lečenje, i u zavisnosti koliko je situacija ozbiljna može uključivati bilo šta, od promene ishrane do operativnog zahvata.
Uzroci nastanka
Ileus može nastati iz različitih razloga, ukjlučujući nedavnu operaciju abdomena, i stanje ili bolest digestivnog trakta. Nakon abdominalnih operacija, koriste se lekovi protiv bolova za njihovo ublažavanje. Lekovi protiv bolova mogu imati neželjeni efekat usporavanja procesa varenja. Nakon operacija,stanje pacijenta se redovno prati i hrana se daje kada se utvrdi da su crevni mišići spremni i mogu da obavljaju svoju funkciju pomeranja hrane.
Postoje i određena stanja koja su povezana sa povećanim rizikom od nastankom ileusa. Parkinsonova bolest je neurološki poremećaj i može uticati na nerve koji kontrolišu peristaltiku,uzrokujući ileus. Kod Kronove bolesti zapaljenje može stvoriti ožiljno tkivo u crevima, što izaziva zadebljanje zidova creva i može dovesti do nastanka ileusa.
Stanja koja mogu biti povezana sa ileusom su Kronova bolest, apendicitis, smanjen protok krvi u crevima, abdominalna infekcija, nizak nivo Kalijuma, rak creva, oboljenje bubrega, bolesti pluća.
Kod dece, stanje u kome crevo klizi u sebe,poput zatvaranja teleskopa (intususcepcija), može da izazove ileus.
Simptomi
Većina simptoma ileusa je vezana za digestivni sistem i odnosi se na:
- nadimanje stomaka
- otečenost stomaka
- grčevi u stomaku
- loš zadah
- gubitak apetita
- mučnina
- povraćanje
- nemogućnost pražnjenja gasova
- zatvor
Faktori rizika
Najveći faktor rizika za razvoj ileusa je operacija abdomena. Kada su u pitanju komplikacije zbog kojih se ljudi vraćaju u bolnicu ubrzo nakon operacije, ileus je drugi najčešći razlog.
Neki od drugih faktora rizika za nastanak ileusa su disbalans elektrolita,povreda creva, divertikulitis, Kronova bolest, nedavna operacija abdomena, iznenadni ekstremni gubitak težine
Postavljanje dijagnoze
Lekar će obaviti fizički pregled, i zatražiti određenu vrstu snimanja kako bi postavio dijagnozu ileusa.
Vaš lekar će razgovarati sa Vama o Vašoj medicinskoj istoriji u smislu postojanja nedavno obavljene abdominalne operacije,kao i postojanja drugih faktora rizika i simptoma koji mogu ukazati na ileus.
Vaš lekar će obaviti fižički pregled kako bi video da li je abdomen otečen ili zategnut. Normalna funkcija creva proizvodi određene zvuke koji se mogu čuti stetoskopom. Ileus može izazvati nedostatak zdravih zvukova creva ili njihovu povećanu čujnost.
Rendgenski snimak abdomena može pokazati određene karakteristike ileusa. Rendenski snimak je obično prvi korak u dijagnostici ileusa. Tokom rtg snimanja abdomena pacijent leži na stolu, rtg aparat je pozicioniran iznad stomaka kako bi napravio snimke.
CT skener, vrsta rendgenskog snimanja koja pruža pogled na poprečni presek abdomena. Pacijent leži na stolu za pregled,koji klizi u aparat, kako bi se snimio abdomen i dobile odgovarajuće slike. Kontrastno sredstvo se daje venskim putem kako bi se strukture u abdomenu jasnije pokazale.
Lečenje
Lečenje zavisi od ozbiljnosti ileusa, i toga da li je nedostatak peristaltike, doveo do delimične ili potpune opstrukcije. Kod delimične opstrukcije deo crevnog sadržaja još uvek prolazi kroz creva, dok kod potpune opstrukcije crevni sadržaj ne može da prođe.
Paralitički ileus
Kod paralitičkog ileusa se mogu javiti simptomi crevne opstrukcije, ali bez postojanja fizičke blokade.
Kada se sumnja da ileus izaziva lek, prvi korak može biti prestanak uzimanja leka ili prelazak na drugi.
Vrši se nadoknada tečnosti, intravenskim putem.
Nazogastrična sonda se može plasirati kroz nos u abdomen, kako bi se uklonili gasovi i tečnosti.
Ako se ileus pojavi posle abdominalne operacije, stanje se može stabilizovati za 2-4 dana,bez dodatnih procedura.
Kod potpune blokade će verovatno biti potreban hirurški zahvat.
Prevencija ileusa
U nekim slučajevima nastanak ileusa nije moguće sprečiti. Metode prevencije koje mogu pomoći su smanjenje upotrebe lekova nakon operacije, obaveštavanje lekara ukoliko ste ranije imali ileus. Poznavanje faktora rizika i simptoma ileusa mogu pomoći u brzoj identifikaciji ileusa i traženju medicinske pomoći.
