Traheja, koja se obično naziva dušnik, je disajni put između govorne kutije i pluća. Kada se ovaj disajni put suzi, dolazi do oboljenja koje se naziva stenoza traheje, koja ograničava sposobnost normalnog disanja. Postoje dva oblika ovog stanja:
- Stečeno – uzrokovano povredom ili bolešću nakon rođenja
- Urođena – prisutna od rođenja
Većina slučajeva stenoze traheje razvija se kao rezultat produžene pomoći pri disanju poznate kao intubacija ili hirurška traheostomija.
Simptomi stenoze traheje
Simptomi stenoze traheje slični su simptomima drugih stanja, tako da je važno posetiti lekara, posebno ako je pacijent doživeo povredu grla. Pored osećaja umora ili opšteg lošeg stanja (slabosti), simptomi trahealne stenoze su obično:
- Pištanje, kašalj ili kratak dah, uključujući otežano disanje
- Visoki zvuk koji dolazi iz pluća pri udisanju
- Česti napadi pneumonije ili infekcija gornjih disajnih puteva
- Astma koja ne reaguje dobro na lečenje
- Zagušenje grudnog koša
- Pauze u disanju (apneja)
- Plava boja – pomodrelost kože ili sluzokože usta ili nosa
Uzroci stenoze traheje i faktori rizika
Iako retko, stenoza traheje može biti prisutna pri rođenju. Češće, stanje je rezultat povrede ili bolesti, kao što su:
- Spoljašnja povreda grla ili grudnog koša
- Infekcije virusne ili bakterijske prirode, uključujući tuberkulozu
- Autoimuni poremećaj kao što je sarkoidoza, papilomatoza, granulomatoza sa poliangiitisom i amiloidozom
- Tumori, benigni ili maligni, koji mogu pritisnuti traheju, čime ograničavaju protok vazduha
- Povremeno se može razviti stenoza traheje nakon terapije zračenjem na vratu ili grudima
Dijagnostikovanje stenoze traheje
Zdravstveni radnici koriste nekoliko testova kako bi dijagnostikovali stenozu traheje i odlučili kako da je leče. Ovi testovi mogu uključivati bronhoskopiju tokom koje zdravstveni radnici ubacuju tanku, savitljivu cevčicu u usta pacijenta do dušnika, dok je pacijent pod sedativima, na taj način stiču informacije o tome kako vaš dušnik funkcioniše kada udišete i izdišete; Laringoskopiju tokom koje zdravstveni radnici ubacuju tanku, savitljivu cevčicu u nos pacijenta do traheje u ordinaciji bez sedacije, kako bi mogli da vide kako izgleda anatomija traheje pacijenta; Kompjuterizovana tomografija (CT); Test plućne funkcije tokom koje lekar od pacijenta traži da izvrši nekoliko zadataka, kao što je hodanje u trajanju od 6 minuta, kako bi mogli da vide kako dušnik reaguje na aktivnost pacijenta.
Lečenje stenoze traheje
Postoji nekoliko opcija lečenja koje se mogu koristiti za stenozu traheje, a vrsta lečenja zavisiće od uzroka, lokacije i težine suženja traheje. Neke opcije lečenja mogu pružiti trenutno olakšanje, ali se smatraju privremenim rešenjima, dok druge mogu pružiti bolje dugoročno rešenje.
Kratkoročne opcije lečenja ovog stanja uključuju lasersku hirurgiju i proširenje traheje. Laserska hirurgija može ukloniti ožiljno tkivo koje uzrokuje stenozu traheje. Ova opcija lečenja može pružiti kratkoročno olakšanje, ali se obično ne smatra trajnim rešenjem. Za neke pacijente, laserska hirurgija može pogoršati stanje, tako da je važno da pacijent poseti specijalistu tokom procesa lečenja.
Za neke pacijente, traheja se može proširiti korišćenjem malog balona ili dilatatora za proširenje disajnih puteva. Ovo takođe može biti kratkotrajno rešenje.
Opcije lečenja koje se generalno smatraju dugoročnim uključuju stentiranje i rekonstrukciju traheje. Stentiranje uključuje umetanje male cevi od metala ili polietilena visoke gustine ili polipropilenske mreže u traheju. Ova cev zatim drži disajne puteve otvorenim i omogućava pacijentu da lakše diše.
Rekonstrukcija traheje je opcija kada je uključen samo mali deo traheje. Tokom postupka, hirurg uklanja oštećeni deo i spaja preostale krajeve zajedno.
